Wielowymiarowość globalizacji

Status ontyczny czyli czym jest globalizacja

- Globalizacja jest procesem;
- Nie jest to proces planowany i sterowany, lecz przebiegający żywiołowo, w rezultacie nieskoordynowanych interakcji między różnymi podmiotami;
- Nie jest to więc projekt, lecz stawanie się ku; (prace Staniszkis)
- Procesowi temu nie towarzyszy wizja stanu docelowego (do czego zmierza) lecz jest on postrzegany poprzez jego objawy i skutki – nieprzewidywalne, często niezamierzone, niejednokrotnie niepożądane.

Globalizacja wg Baumana

Pojęcie globalizacji, na co zwraca uwagę m.in. Zygmunt Bauman, w takiej formie, w jakiej ukształtował je współczesny dyskurs, używa się bodaj przede wszystkim do mówienia o globalnych skutkach, zwykle niezamierzonych, ubocznych, nieprzewidzianych, a nie o globalnych inicjatywach i przedsięwzięciach.

Globalizacja to to, co się dzieje z nami wszystkimi.

Pojęcie to odnosi się do anonimowych sił.
Czy zatem globalizacja prowadzi do chaosu i anarchii, czy też w jej wyniku wyłania się nowy ład, nowy system globalny, czy może raczej struktura sieciowa?

Wymiary globalizacji

Globalizacja nie jest bytem wirtualnym (choć częściowo zachodzi w świecie wirtualnym), zawieszonym w próżni.
Jako proces, globalizacja przebiega w określonych wymiarach – w czasie i przestrzeni.
Jednocześnie globalizacja zasadniczo zmienia:
- samą naturę czasu i przestrzeni w sensie antropologicznym
- ich społeczne funkcje a także
- sposób postrzegania tych wymiarów.

Globalizacja a przestrzeń

Odległość czy też to co nazywamy odległością jest nie tyle obiektywną charakterystyką natury fizycznej, lecz konstruktem społecznym.
Jej długość zmienia się w zależności od prędkości, z jaką możemy ją pokonać lub, w sensie ekonomicznym, w zależności od kosztów, związanych z pokonaniem tej odległości.

Czasoprzestrzeń a komunikacja

1. Zasadniczy wpływ na wymiary czasu i przestrzeni oraz na postrzeganie tych wymiarów odegrało przesyłanie informacji czyli sposoby komunikacji.
2. Komunikacja nie wymaga fizycznego poruszania się ludzi ani przedmiotów. Informacja jest przekazywana niezależnie od jej materialnych nośników.
3. Internet oznacza faktyczny kres czynności przesyłania informacji jako procesu zachodzącego w czasie i polegającego na pokonywaniu odległości. Dane są nie tyle przesyłane co stają się dostępne w momencie ich powstania czy wygenerowania – teoretycznie i praktycznie w tej samej chwili na całej planecie.

Cyberprzestrzeń

Miejsce nowoczesnej, konstruowanej, a więc sztucznej, jak powiada Bauman, przestrzeni, której tkanką był beton i stal a sieć torów kolejowych i autostrad – systemem krwionośnym, zajmuje cyberprzestrzeń – globalna sieć informatyczna.
„Globalna wioska” McLuhana – świat jako sieć połączeń komunikacyjnych i telekomunikacyjnych
Jednakże proces globalizacji nie ogranicza się do cyberprzestrzeni, przebiega on także w przestrzeni fizycznej oraz przestrzeni rozumianej metaforycznie.

Areny globalizacji

Wg koncepcji  Immanuela Wallersteina (pierwotnie odnosiła się ona do sfery gospodarczej) świat można podzielić na trzy poziomy:
- Państwa tworzące centrum (rdzeń) procesów globalizacyjnych
- Państwa tworzące peryferia oraz
- Pomiędzy nimi państwa stanowiące „półperyferia”
„Globalna arena jest rezultatem skończonego zespołu dynamicznych własności, łącznie z formowaniem się struktur na osi centrum peryferie, ich ekspansją, kontrakcją, fragmentacją oraz odtwarzaniem się poprzez cykle zmiennych układów hegemonii i podporządkowania” (J. Friedman, cyt. Za EW-L).