Imperializm Teoria zależności Teoria zależnego rozwoju

Imperializm

 

Ø Pojęcie „imperializm” zrobiło oszołamiającą karierę na początku XX wieku jako określenie nowej fazy w rozwoju kapitalizmu (J.Hobson, W. Lenin, R. Luksemburg)

Ø Imperializm wg tych autorów to najwyższa faza rozwoju kapitalizmu, będąca próbą odpowiedzi na wahania cykliczne, kryzysy nadprodukcji i spadającą stopę zysku

Ø Strategia obronna ówczesnych rozwiniętych krajów miała polegać na ekspansji kolonialnej i podporządkowaniu sobie słabszych krajów

Ø Dawało to możliwość eksploatacji taniej siły roboczej, dostęp to zasobów surowcowych i rynków zbytu

Ø Świat stawał się areną walki kilku centrów kapitalistycznych i reszty zacofanych społeczeństw

 

Teoria zależności

Ø Koncepcja sformułowana na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych przez R. Prebischa, A. G. Franka i P. Barana.

Ø Zacofanie krajów rozwijających się jest spowodowane ich zależnością gospodarczą od krajów rozwiniętych.

Ø Zależność ta jest wynikiem zależności politycznej, w jakiej większość krajów rozwijających się znajdowała się w którymś z okresów swej historii.

Ø Metropolie kolonialne narzuciły większości krajów uzależnionych politycznie takie miejsce w  międzynarodowym podziale pracy, które odpowiadało ich interesom

 

Teoria zależnego rozwoju

Ø Wg tej koncepcji (E. Cardoso i E. Faletto) w określonych warunkach handel międzynarodowy odbywający się zgodnie z zasadą kosztów komparatywnych prowadzi do spadku dobrobytu kraju zwiększającego eksport.

Ø Jest tak wówczas, gdy wynikający ze zwiększenia podaży czynnika produkcji w danym kraju wzrost produkcji i eksportu określonego dobra pociąga za sobą spadek cen tego dobra na rynku światowym.

 

Zgodnie z tą koncepcją zjawisko to dotyczy przede wszystkim produkcji surowców, a więc artykułów eksportowanych przez kraje rozwijające się.