Koszty kryzysów bankowych

Debata Północ-Południe
 

Ø Czy kraje biedne są wyzyskiwane? Czy stan obfitości w krajach rozwiniętych został osiągnięty do pewnego stopnia kosztem krajów rozwijających się?

Ø Jaka jest rola zagranicznego kapitału w rozwoju? Czy inwestowanie przez kraje rozwinięte w krajach rozwijających się jest korzystne, czy niekorzystne dla krajów biednych?

Ø Czy ceny w eksporcie krajów rozwijających się powinny być wyższe?

Ø Jaki powinien być zakres pomocy udzielanej przez kraje bogate krajom rozwijającym się?

Kryzys finansowy

Ø Kryzys finansowy obejmuje wszelkie formy niestabilności odnoszące się do systemu monetarnego i/lub finansowego.

Ø Najogólniej jest to nagłe załamanie zaufania do rządu/banku centralnego i systemu bankowego co do możliwości wywiązania się przez nie z podjętych zobowiązań (na danych warunkach). (Dąbrowski, 2002)

Ø Węższa definicja (szkoła monetarystyczna): systemowy kryzys bankowy polegający na utracie zdolności banków do wywiązywania się z ich zobowiązań. Prowadzi to do paniki, pogłębiającej kryzys.

 

Nieco historii ...

 

Wg danych IMF w l. 1980-1996 aż 130 krajów (czyli ok.  ¾ członków IMF) doświadczało „znaczących problemów sektora bankowego”. Były to kraje ze wszystkich regionów świata, zarówno rozwinięte, jak i rozwijające się.

Kryzysy bankowe mogą pociągać poważne koszty dla gospodarki. Np.. gdy bank upada lub grozi mu bankructwo i nie jest w stanie zwrócić swoim klientom ich depozytów (które są gwarantowane przez państwo) rząd albo wspiera bank pomocą finansową albo zwraca depozyty (do wielkości gwarantowanej) bezpośrednio klientom banku.

 

Bezpośrednie koszty kryzysów bankowych ponoszone przez rządy w l.80-tych (% PKB)

•      Argentyna (1980-82) – 57%

•      Chile (1981-83) – 42%

•      Urugwaj (1981-84) – 34%

•      Izrael (1977-83) – 33%

•      Hiszpania (1977-85) – 19%

•      Szwecja (1991) – 8%

•      Malezja (1985-88) – 6%

•      Norwegia (1987-89) – 5%

•      USA (1984-91) – 4% ale to było około 180mld USD

 

Rynki wschodzące

Ø Cechą wcześniejszych kryzysów finansowych było to iż miały one zazwyczaj lokalny charakter.

Ø W latach 90-tych i na początku tego wieku gospodarka światowa została dotknięta serią kryzysów finansowych. Bezpośrednio dotknęły one przede wszystkim kraje zaliczane do tzw. wschodzących rynków (emerging markets).

Ø Rynki wschodzące obejmują część krajów rozwijających się i niektóre kraje w okresie transformacji:Chiny, Hongkong, Indie, Indonezję, Malezję, Filipiny, Singapur, Koreę Południową. Tajwan, Tajlandię, Argentynę, Brazylię, Chile, Kolumbię, Meksyk, Wenezuelę, Egipt, Grecję, Izrael, RPA, Turcję, Czechy, Węgry, Rosję, Estonię, Słowację, Słowenię i Polskę.