Relacja państwo - społeczeństwo obywatelskie

Wizja relacji państwo - społeczeństwo obywatelskie, stojąca u podstaw Raportu, jaka wyłania się z tego cytatu, narzuca perspektywę widzenia partnerów społecznych dialogu. Władza publiczna jest tu centrum i reprezentantem interesu wspólnego, wobec którego mozaika sił społecznych stanowi zespół partnerów negocjacji. Tak widzi się w Raporcie gospodarkę, organizacje społeczne, media, grupy narodowościowe, społeczności lokalne itd.

Poza sferą uwagi Raportu UNESCO znalazły się zjawiska decydujące o współczesnym kształcie wychowania, a wynikające ze zmiany polityki państwa. O ile - autorzy u schyłku lat siedemdziesiątych - jako główny czynnik sprzyjający dominacji wychowania zachowawczego widzieli państwo, uznając za drugorzędne znaczenie mechanizmów związanych z konsumpcyjnymi wzorcami i ideałami propagowanymi przez media związane z podmiotami życia gospodarczego, to obecnie za najistotniejsze uznać należy forsowanie ideałów wychowania zachowawczego, co czynią podmioty należące do społeczeństwa obywatelskiego. Raport Klubu Rzymskiego, powstały jeszcze w warunkach "zimnej wojny" i związanej z nią ekspansji organizatorskiej funkcji państwa na wszelkie sfery życia społecznego i oczywiście dominacji w tej polityce jego celów, odwołuje się do tej problematyki przez akcentowanie opozycji wychowania zachowawczego - będącego domeną biurokracji i wychowania uczestniczącego - będącego szkołą samorządności. Właściwa okresowi "zimnej wojny" świadomość złożonego charakteru potencjalnych konfliktów na tej linii powoduje, że - w odniesieniu do omawianych kwestii - autorzy Raportu unikają zbyt jednoznacznych sformułowań, z czego chociażby autor polskiej przedmowy czyni im zarzut.

Problem polega jednak na tym, że gdy powstawał Raport Klubu Rzymskiego dojrzewała w tej sferze prawdziwa rewolucja odwracająca relację państwo - społeczeństwo obywatelskie. Zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie rozpoczął się bunt przeciw ubezwłasnowalniającemu społeczeństwo "opiekuńczemu" państwu.

Procesy globalizacji po 1989 roku pogłębiły ten proces. Władza publiczna stopniowo schodzi do rangi jednego z uczestników dialogu społecznego - nie wyróżniającego się żadną specjalną pozycją. Jego społeczni partnerzy zyskują lub tracą dotychczasowe znaczenie. Zasygnalizowany poprzednio problem centralnej pozycji sfer gospodarczych, organizujących życie społeczne według zasad społeczeństwa konsumpcyjnego, nie znajduje żadnej przeciwwagi w państwie, które nie jest w stanie narzucać mediom i biznesowi żadnych poważnych regulacji. Takie możliwości okazują się mieć raczej inne podmioty społeczne, które swoimi kampaniami domagającymi się respektowania zasad moralnych osiągają przynajmniej spektakularne efekty, polegające chociażby na przyjmowaniu kodeksów etyki biznesu.

Te wszystkie zjawiska zdają się funkcjonować jedynie gdzieś na marginesie Raportu UNESCO jako uciążliwe, ale niezbyt groźne patologie, nie zmieniające tradycyjnego układu sił i pozycji w społeczeństwie.

Raport dla UNESCO, który wszedł do obiegu pod potoczną nazwą Raportu Delorsa, jest dziełem zbiorowym. Jednak osobowość przewodniczącego, jak się wydaje, wywarła decydujący wpływ nie tylko na tytuł nawiązujący do bajki La Fontaine'a, ale i na jego ostateczny kształt. W tym kontekście trudno nie przytoczyć opinii znanego badacza problemów biurokracji Michela Croziera, z książki pod znamiennym tytułem "Kryzys inteligencji. Szkic o niezdolności elit do zmian". Autor, nawiązując do innej książki Delorsa, powstałej w okresie pracy nad Raportem (w 1994 roku), stwierdza: "Jacques Delors w swojej książce L'unite d'un Homme popełnia ten sam błąd strategiczny proponując organom przedstawicielskim powrót - wymuszony - do ich utraconego znaczenia. W społeczeństwie takim jak nasze, sparaliżowanym podziałami hierarchicznymi i grupowymi, dialog społeczny wyczerpał wszystkie swoje zalety." ( Crozier 1996, s.56 - 57 ).

Wezwania do polityków czy nadzieje na mądrość polityczną decydentów, wyrażane explicite i implicite, opierają się najczęściej na elementarnym nieporozumieniu nie uwzględniającym tego, że w państwach demokratycznych władza funkcjonuje w oparciu o określone procedury i mechanizmy, które w warunkach globalizacji, skutecznie ograniczają zasięg politycznej podmiotowości.

Globalizacja jest najczęściej definiowana jako proces ograniczania prerogatyw czy suwerenności państwa w życiu gospodarczym. Liberalizacja i umiędzynarodowienie życia gospodarczego wymuszają redukcje wydatków na cele społeczne, w tym i oświatowe, pod groźbą wyhamowania dynamiki rozwoju gospodarczego. Polityk musi również rozliczać się przed elektoratem i spełniać jego oczekiwania. Powstaje "kwadratura koła". Wzrost dynamiki gospodarczej prowadzi do cięcia wydatków, jej osłabienie i spadek wpływów państwa również. Powoduje to, że zakres podmiotowości politycznej ulega gwałtownej redukcji.

Mechanizmy te powodują głęboki kryzys sfery politycznej, a często - wręcz jej demoralizację. Polityk, działający pod presją zliberalizowanej gospodarki, wyborców i wyborów, z reguły zdaje sobie dobrze sprawę z iluzoryczności programów, wyborczych haseł itd. Często jednym wymiernym efektem jego działania może być w tych warunkach osobisty majątek i stosunki nawiązane w okresie sprawowania władzy. Świadomość tego faktu obejmuje również elektorat, co prowadzi do definicji polityki "jako szybszej niż normalna drogi dochodzenia do majątku". ( Kapuściński 2001, s. 15) Wszystkie te zjawiska - prowadzące do zapaści sfery publicznej - prowadzą również do zapaści polityki oświatowej i niemocy systemu oświaty publicznej, którą w istocie zdaje się ukrywać Raport Delorsa.

Umiędzynarodowienie podstaw działalności przedsiębiorstw

Badania i rozwój to jedne z podstawowych elementów budowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw.

Najważniejsze czynniki sprzyjające umiędzynarodowieniu badań naukowych  i rozwoju produktu:

Ø Globalizacja zmieniająca wymogi konkurencyjności (skrócenie cyklu życia produktu).

Ø Jedność światowej nauki i środowiska naukowego.

Ø Niepodzielność zespołów naukowo-badawczych opartych na tradycji środowisk zakorzenionych na trwałe w różnych konkretnych miejscach i krajach.

Ø Wykładniczo rosnące koszty badań i rozwoju oraz coraz krótsze cykle życia produktów i technologii.

Ø Rosnące nasycenie najnowszą techniką wszystkich dziedzin i obszarów gospodarki i życia łącznie z tymi, które uważa się za tradycyjne, niskiej technologii  i niskiej wartości dodanej.

Warunki powodzenia programów badawczo- rozwojowych:

1.     Program musi być wyraźnie wyodrębniony ze struktur i zasad funkcjonowania macierzystych jednostek, które uczestniczą w jego realizacji.

2.     Program musi mieć szefa o jasno określonych i znacznych uprawnieniach.

3.     Program musi mieć zapewnione aktywne poparcie grup promotorów.

4.     Wyartykułowanie celów i interesów wszystkich uczestniczących i aktywnie zainteresowanych stron.

5.     Elastyczność i rygorystyczne reguły kontroli, precyzyjny pomiar postępów.

6.     Szybka i wzajemna komunikacja.

Operacje to zespól zrealizowanych przez przedsiębiorstwo powiązanych ze sobą działań, w wyniku których na drodze zastosowania i fizycznej  transformacji      i \ lub przemieszczenia różnorodnych zasobów powstaje produkt, który firma oferuje na rynku.

 Zasoby niematerialne:

§  Zasoby ludzkie,

§  Projekty techniczne i użytkowe, technologia, know-how,

§  Kontrakty i licencje,

§  Sekrety handlowe,

§  Kultura organizacyjna.

Zasoby materialne:

§  Zasoby finansowe,

§  Majątek trwały (budynki, maszyny, urządzenia),

§  Surowce, komponenty, materiały.

Zasoby wydolnościowe:

§  Zrozumienie potrzeb nabywców i umiejętności ich zaspokojenia,

§  Zdolność do perfekcyjnej koordynacji skomplikowanych ciągów działań realizowanych przez KTN (rozproszenie, wysoki poziom zróżnicowania podmiotów),

§  Szybkość i elastyczność dostosowań do zmieniających się warunków (krótkie cykle produkcji),

§  Zdolność utrzymania wysokiej jakości produktów oraz dogodnych warunków dostawy, użytkowania i płatności ,

§  Zdolności do pozyskiwania jak najtańszych surowców.

Międzynarodowa  logistyka to sterowanie  w  międzynarodowej przepływami materialnymi , czyli strumieniami trojakiego rodzaju:

§  Pochodzącymi z zewnątrz, czyli od dostawców i kooperantów,

§  Przepływami pomiędzy wewnętrznymi jednostkami firmy (surowce, materiały, komponenty, półprodukty),

Skierowanymi do odbiorców gotowych produktów, dóbr, usług (Coca-Cola).