Cel i zakres Narodowego Programu przygotowania do członkostwa w UE

Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa Unii Europejskiej jest dokumentem, który wyznacza kierunek działań dostosowawczych oraz określa harmonogram ich realizacji w latach 1998 – 2002 w kontekście zbliżającego się członkostwa Polski w UE. Jego treść wynika z trzech podstawowych elementów: z dotychczasowej realizacji Układu Europejskiego i stanu przygotowań w Polsce do członkostwa w Unii, opinii Komisji Europejskiej w sprawie polskiego wniosku o członkostwo Polski w UE oraz z unijnego dokumentu „Partnerstwo dla Członkostwa”. Analiza powyższych elementów pozwoliła na sprecyzowanie podstawowych priorytetów dostosowawczych, które zdaniem polskiego rządu trzeba będzie zrealizować w nadchodzących latach. Priorytety te obejmują zadania dostosowawcze w podziale na krótkookresowe, tj. realizowane w 1998roku bez dodatkowego wsparcia z Funduszu oraz zadania średniookresowe – do 2002 roku, dla których obowiązują jednolite ramy finansowe obejmujące – oprócz własnych środków budżetowych – finansowanie z Programu PHARE oraz kredytów z międzynarodowych instytucji finansowych. W dniu 29 stycznia 1998 roku Komitet Integracji Europejskiej przyjął projekt listy priorytetów dostosowawczych dla Polski. Lista ta objęła następujące priorytety:

Ø Polityka gospodarcza                                                    

Ø Wspólna z UE średniookresowych priorytetów polityki gospodarczej promujące zrównoważony wzrost gospodarczy (przy stopniowym ograniczaniu inflacji i deficytu finansów publicznych), prywatyzację i restrukturyzację przedsiębiorstw sektora państwowego, demonopolizację i liberalizację rynku, usprawnienie rynku pracy i zapewnienie osłony socjalnej w procesie przyspieszonej restrukturyzacji,    

Ø Rynek wewnętrzny

1.       Dalsza liberalizacja przepływu kapitału między innymi poprzez nowelizację prawa dewizowego,

2.       Kontynuacja działań dostosowawczych (przepisy i struktury administracyjne) w dziedzinie standaryzacji, certyfikacji i oceny zgodności; wynegocjowanie ze Wspólnotą Europejską Europejskiego porozumienia w sprawie Oceny Zgodności i jego wdrożenie,

3.       Stworzenie zgodnych z przepisami wspólnotowymi przejrzystych procedur monitorowania pomocy publicznej oraz przestrzegania zasad polityki antymonopolowej, wzmocnienie instytucji działających w tym obszarze,

4.       Dalsze dostosowanie przepisów w zakresie zamówień publicznych w celu zapewnienia swobodnego dostępu do przetargów publicznych dla podmiotów z UE; szkolenie pracowników administracji i rozpowszechnianie informacji o wprowadzonych zmianach dostosowawczych wśród potencjalnych dostawców zamówień publicznych,

5.       Zakończenie prac nad ustawą o ochronie własności przemysłowej i jej wprowadzenie w życie oraz wdrożenie przepisów o ochronie własności intelektualnej,

6.       Dostosowanie prawa w zakresie ochrony konsumenta, opracowanie uproszczonych procedur dochodzenia roszczeń konsumenckich oraz szkolenie kadr,

7.       Wdrożenie ustawy Kodeks Cywilny – wzmocnienie kadrowe służb celnych i stopniowa rozbudowa infrastruktury celnej,

8.       Wdrożenia ustawy o ochronie danych,

9.       Wdrażanie ustawy o służbie cywilnej zapewniający swobodny dostęp do tej służby,

10.  Szkolenie administracji publicznej i samorządów gospodarczych w zakresie problematyki rynku wewnętrznego,

11.  Szkolenie sędziów i prokuratorów w zakresie stosowania prawa wspólnotowego.

Ø Zatrudnienie i sprawy społeczne

1.     Wzmocnienie efektywności funkcjonowania instytucji rynku pracy i         instytucji dialogu społecznego,

2.     Dalsze zaznajamianie partnerów społecznych z zasadami funkcjonowania rynku wewnętrznego Unii Europejskiej,

3.     Dostosowanie prawa w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wzmocnienie i rozwój struktur instytucjonalnych zajmujących się jego przestrzeganiem,

4.     Dalszy rozwój ochrony socjalnej; przeprowadzanie reformy ubezpieczeń społecznych.

Ø Sprawiedliwość i sprawy wewnętrzne

1.     Promowanie współpracy policji i wymiaru sprawiedliwości w walce ze zorganizowana przestępczością (szkolenie i wyposażenie),

2.      Wzmocnienie systemu zarządzania i kontroli zagranicznej (rozbudowa infrastruktury i szkolenie kadr).

Ø Polityki sektorowe

1.         Opracowanie programu restrukturyzacji sektora stalowego harmonogramu jego realizacji,

2.         Rozpoczęcie wdrażania programu restrukturyzacji sektora energetycznego, w tym kontynuacja prywatyzacji i modernizacji rafinerii oraz tworzenia rezerw paliwowych,

3.         Opracowanie kryteriów produkcji i montażu przemysłowego samochodów,

4.         Tworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju i poprawy konkurencyjności przedsiębiorstw, zwłaszcza małych i średnich,

5.         Opracowanie programów oraz stworzenie koniecznych warunków sprzyjających realizacji wymagań nałożonych przez dyrektywy ramowe o ochronie środowiska i rozpoczęcie wdrażania standardów wspólnotowych w tej dziedzinie,

6.         Dostosowanie polskiej polityki ekonomicznej do V Programu działań Unii Europejskiej na rzecz środowiska,

7.         Wzmocnienie kadrowe (szkolenie) i finansowanie służb ochrony środowiska,

8.         Stworzenie spójnej koncepcji polityki strukturalnej oraz polityki rozwoju obszarów wiejskich sprzyjającym korzystnym zmianom polskiej struktury agrarnej,

9.         Przyjęcie i wdrożenie przepisów dotyczących kontroli fitosanitarnej i weterynaryjnej oraz tworzenie odpowiednich służb i infrastruktury, w szczególności na przyszłych granicach zewnętrznych UE,

10.    Modernizacja sektora przetwórstwa rolno-spożywczego (w zakresie produkcji mleka i mięsa) i unowocześnienie bazy dla kontroli jakości,

11.    Prywatyzacji i dostosowanie prawa w zakresie telekomunikacji,

12.    Modernizacja transeuropejskiej infrastruktury transportowej w celu sprostania standardom europejskim i przyszłego jej włączenia do systemu sieci transeuropejskich,

13.    Harmonizacja oraz dostosowanie prawa i standardów stosowanych w dziedzinie transportu w celu skutecznego kształtowania ruchu pasażerskiego i towarowego, jako warunku intensyfikacji współpracy gospodarczej pomiędzy Polską i Unią Europejską,

14.    Wsparcie instytucjonalne i szkolenie pracowników administracji oraz przewoźników w celu zapoznania ich z wdrażanymi praktykami i procedurami wzorowanymi na rozwiązaniach wspólnej polityki transportowej WE,

15.    Kontynuacja prac związanych z harmonizacją polskiego prawa w zakresie podatków pośrednich z prawem wspólnotowym ,

16.    Wzmocnienie administracji podatkowej (szkolenie, usprawnianie procedur w celu poprawy ściągalności podatków),

17.    Kontynuowanie dostosowań prawa w zakresie infrastruktury oraz procedur do wymogów rynku wewnętrznego UE w sektorze finansowym,

18.    Zapobieganie praniu brudnych pieniędzy – utworzenie Państwowej Agencji Informacji Finansowej,

19.    Kontynuowanie dostosowań w dziedzinie statystyki ogólnej do wymogów Unii Europejskiej ,

20.    Pełne dostosowanie prawa w sektorze audiowizualnym między innymi poprzez nowelizację i wdrożenie ustawy o radiofonii i telewizji.

Ø Inne dziedziny

1.     Stworzenie efektywnego systemu finansowej kontroli wewnętrznej w administracji publicznej,

2.     Przygotowanie ram instytucjonalnych służących korzystaniu ze wsparcia finansowego UE w okresie objętym „Partnerstwem dla Członkostwa”, a po uzyskaniu członkostwa z Funduszy Strukturalnych,

3.     Stworzenie ram instytucjonalnych umożliwiających realizację polityki regionalnej i rozpoczęcie wdrażania projektów pilotażowych, Rozwój współpracy przygranicznej.

Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa kładzie szczególny nacisk na właściwą sekwencję podejmowanych działań w celu uzyskania najbardziej korzystnego dojścia Polski do członkostwa w Unii, co w szczególności oznacza, że w pierwszej kolejności powinny być realizowane najważniejsze cele, którym należy przyporządkować pozostałe zadania, realizowane w dalszej kolejności.